Shkencėtarėt kanė arritur nė pėrfundimin se ekziston njė lidhje mes pubertetit tė hershėm dhe mbipeshės tek vajzat nė moshėn e fėmjėrisė. Nė vazhdim do tju njohim me pėrfundimet e njė studimi, ku morėn pjesė 350 vajza qė nga vitet e para tė fėmijėrisė, e deri nė periudhėn e adoleshencės.
Shkencėtarėt kanė vėnė re se shumė vajza e fillojnė tani periudhėn e pubertetit shumė mė shpejt se 30 vjet mė parė. Nė tė njėjtėn kohė, ritmet e mbipeshės tek fėmijėt amerikanė vazhdojnė tė jenė nė rritje. Prandaj, studjuesit kanė arritur nė pėrfundimin se rritja e peshės tek vajzat mund tė kontribuojė nė fillimin mė herėt tė pubertetit. Kjo periudhė tek vajzat shoqėrohet me njė sėrė ndryshimesh fiziologjike e psikologjike.
Doktoresha Xhois Li, profesore e pediatrisė nė Universitetin e Miēiganit, analizoi tė dhėnat e studimeve qeveritare, qė i kanė vėzhguar vajzat qė nga vitet e para tė fėmijėrisė, deri nė adoleshencė. Doktoresha Li dhe kolegėt e saj studiuan indeksin e masės trupore tė 350 vajzave qė nga mosha 3 vjeēare. Indeksi ka tė bėjė me masėn e dhjamit nė pėrpjestim me peshėn dhe gjatėsinė.
"Ne arritėm nė pėrfundimin se vajzat qė kishin indeksin e masės trupore mė tė madhe nė moshė 3 vjeēe, kishin mė tepėr prirje pėr pubertet tė hershėm."
Doktoresha Li thotė se studimi tė bėn tė besosh se pesha e madhe nė vitet e vegjėlisė, ndikon nė fillimin mė shpejt tė periudhės sė pubertetit tek vajzat. Megjithatė, shton ajo, nuk ėshtė e qartė ende nė se moslejimi i shtimit nė peshė i vajzave nė moshė tė vogėl do ta vononte pubertetin. Por doktoresha thotė se vonimi i pubertetit tek vajzat do tė ishte diēka e mirė, sepse fillimi para kohe i kėsaj periudhe ka efekte psikologjike dhe shėndetėsore afatgjatė tek vajzat.
"Nga studime tė mėparshme e dimė se fillimi para kohe i pubertetit mund tė shoqėrohet me shtimin e problemeve tė sjelljes tek vajzat dhe me vėshtirėsi psikologjike, me fillimin para kohe tė pėrdorimit tė alkoholit, dhe tė marrėdhėnieve seksuale, si dhe me shtimin e mbipeshės nė moshė madhore dhe tė kancerit tė gjirit."
Doktoresha Lee thotė se ėshtė mirė tė merren masa pėr moslejimin e mbipeshės tek vajzat, sepse kjo mund tė shkaktojė diabetin, tensionin e lartė tė gjakut dhe kolesterolin e lartė qė nė vitet e fėmijėrisė.
Vendodhja
Mon Dec 05, 2011 5:33 pm