Divjaka

Titulli: Divjaka Wed Jan 06, 2010 1:14 am

Qytet në Shqipëri me rreth 7 100 banorë. Mendohet
se kodrat e Divjakes deri ne afersi te Terbufit kane qene te banuara
qysh ne kohet e lashta. Kjo vertetohet edhe nga shume objekte
arkeologjike te gjetura ne keto kodra, si nga varret e shumta qe
gjenden neper keto vende.

Qytet
në Shqipëri me rreth 7 100 banorë. Mendohet se kodrat e Divjakes deri
ne afersi te Terbufit kane qene te banuara qysh ne kohet e lashta. Kjo
vertetohet edhe nga shume objekte arkeologjike te gjetura ne keto
kodra, si nga varret e shumta qe gjenden neper keto vende.

Rrethinat e Divjakes

Ne jug te Divjakes ne afersi te fshatit Mize dhe
Xeng nga hapja e nje kanali kullues u gjenden disa tjegula , copa
rrexylli, nje gozhde kovaei 12 cm, dhe dy rrota me diameter 18 & 10
cm dhe fragmentesh enesh te ndryshme. Copat e tjegulave dhe te tullave
te gjetura ne kete are jane idetike me tjegullat e tullat e gjetura
neper varret e fshatrave te permendur me siper. Ne fshatin Mize jane
gjetur rreth e rrotull varre te mbuluar me tjegulla me permas
70×40x2cm, poee e pjata balte si dhe vegla pune hekuri, te cilat i
perkasin mesjetes se hereshme.

Te gjitha materialet te cilet jane gjetur si:
Hanxhare, heshtat,pjatat kandilat, kane pas egzistuar ne muzeun e
Divjakes dhe i perkisnin shekullit III-II para eres sone. Me perjashtim
te pak eneve helenistike e te ndonje objekti tjeter, te gjitha te
tjerat jane Iliro-shqiptare. Si do qe te jete fakt eshte se Divjaka dhe
kodrat perreth saj kane qene te banuara qe ne kohe te lashta nga fisi i
njohur Ilir i Taulanteve dhe me vone nga shqiptaret e hershem.

Nje fakt tjeter eshte nje gure i gjetur ne Divjake
me mbishkrim latin i cili eshte nje gure rruge dhe deshmon se ne kete
zone ka pasur kaluar nje rruge qe lidhte Apollonin me Dyrrahun
(Durresin) dhe thuhet se ka qene nje dege e rruges Egnatia qe shkonte
per ne Skampa (Elbasan) sipas hartes Krahina jone ne shekujt IV-V te
eres sone

Arkeologjia

Nga zbulimet arkeologjike interes te veeante paraqe
fytyra e nje femre ne reliev, Erinia, perendesha e hakmarrjes e
skalitur ne nje bllok te vogel guri gelqeror. Kjo veper eshte gjetur ne
murin e jashtem te Kishes se Divjakes. Ne nje bllok tjeter guri
gelqeror po ne murin e kishes paraqitet ne reliev portreti i Perandorit
ilir, Kostantini i Madh (306-332) i veshur me kemishe popullore ilire.
Nga keto fakte mund te themi me siguri se Divjaka dhe zona e saj kane
qene banuar para dyndjes se sllaveve dhe para epokes sone. Pervec
gjetjeve te shumta arkeologjike, sipas dokumentave turke te viteve
1441-1450 del se Divjaka ka qene prone e nje te quajturi Dhimiter
Prespa. Me pas kaloi ne pronesin e nje fare Zakonas Beu, i cili e
permendet ne histori per mardhenie me Gjergj Kastriotin-Skenderbeun.

Nga viti 1450 i shekullit XV fshati mbeti ne duart e
nje te quajturi Zurgo,me vone pas vitit 1450 u be prone e nenes se
Sulltanit. Ne kete kohe populli u detyrua te paguante shume taksa si,
vergjije, xhelepi gjithashtu per aresye se ata ishin te krishtere ata
duhet te paguanin dhe takse nizamie, dhe te punonte argat tek tok e
turkut. Ne afersi te Divjakes meperpara ka pas egzistuar nje fshate i
quajtur Kular. Ky fshat e ka marr emrin nga disa relieve ne forme
kularesh qe ishin formuar nga rrjedha e lumit Shkumbin.

Per aresye te permbytjeve te shumta nga lumi banoret
u detyruan te shpernguleshin nga fshati dhe te shkonin ne Divjake ku
jetuan dhe jetojne akoma disa fise si Tashi, Janko etj. Emri Prejardhja
e Emrit te Divjakes Si dhe nga e ka marre kete emer nuk kemi shume
informacione, por per sa dime dhe na kane lene te shkruar te paret tane
ka disa teori. Rrap Mertiri mesues pensionist, i cili para clirimit ka
qene mesues ne Divjak, ka degjuar prej mesuesit te mirenjohur Jani
Minga se emri Divjake vjen nga fjala Divija dy vija. Ne te vertete
fshati ka vija uji , njeren e quajne Perroi i rrezes dhe tjetrin Perroi
i Murtajes.

Ndersa nje informacion tjeter na e jep Profesor Kol
Nika ne Librin e tij Divjaka nje fshate i lashte i cili thote se e ka
marre emrin nga rrenja e fjales Div ne gjuhen shqipe Dif-Diva, perdoret
per kafshet mbinatyrore dhe ne menyren figurative per njerez me force
vigane, te fuqishem e shtatemedhenj.

Emri Divjake permendet per here te pare ne
dokumentat turke ne vitet 1441-1443-1445. Keto dokumente kane qene ne
muzeun e fshatit. Nje tjeter dokument qe tregon per prejardhjen e emrit
Divjake eshte dhe botimi ne nje reviste i Profesor Luk Karafilit nga
Shkodra me pseudonimin Bardhyli ne artikullin e tij Kravastaja e
Divjaka shkruan: Fshati Divjake mori emrin perrallor te divave te
perralles se moeme qe i pershtatet princeshes Marika Matranga dhe
tregon tretjen e kesaj familje me ate te princave Muzakaj te Beratit.
Autori e mbeshtet kete ne nje perralle te degjuar ne Lushnje nga disa
te moshuar.

Gjithashtu ne kohen e Turqise dhe deri vone para
clirimit, krahina ku bente pjese Divjaka quhej Karatoprak (nga
turqishtja -dhe i zi-), kjo krahine perfshinte katundet ndermjet
Terbufit e gjolit te Karavastase deri ne Libofshe, por vendasit nuk e
quanin veten Karatoprakas por Divjakas.

Me sa dihet pra deri me sot fjala Divjake nuk rrjedh
nga ndonje emer fisi,llagapi(mbiemer), apo toponomi te mepareshme dhe
nuk duhet te kete dale nga vendasit por nga njerez te tjeter qe kane
shkelur e pare kete vende dhe banoret e ketij vendiPozita Pozita
Gjografike