Filozofia Kineze: Tao Te King 2(pjesa 2)

Njëzet e një

Virtyti më i lartë është të ndjekësh Tao-në dhe vetëm Tao-në .

Tao është i pakapshëm dhe i paprekshëm .

O , është i paprekshëm dhe i pakapshëm , dhe prapë brenda është imazh .

O , është i pakapshëm dhe i paprekshëm , dhe prapë brenda është formë .

O , është i turbullt dhe i errët , dhe prapë brenda është thelb .

Ky thelb është shumë i vërtetë , dhe atje ka besim .

Që nga fillimi deri tani emir i tij nuk është harruar asnjëherë .

Kështu përceptoj krijimin .

Nga i di mënyrat e krijimit ?

Prej kësaj .



Njëzet e dy

Prodhoj dhe mund ;

Përkulem dhe drejtohem ;

Boshatisem dhe mbushem ;

Lodhem dhe bëhem i ri ;

Kam pak dhe fitoj ;

Kam shumë dhe bëhem konfuz ;

Si rrjedhim i dituri përqafon njëshin

Dhe jap shembull për të gjithë .

Pa vënë në demostrim ,

Ndriçojnë përpara .

Pa justifikuar veten ,

Dallohen .

Pa u mburrur ,

Marrin miratimin .

Pa u lavdëruar ,

Nuk ngurrojnë asnjëherë .

Nuk grinden ,

Kështu asnjë nuk grindet me to .

Si rrjedhim të lashtët thonë , “Prodhoj dhe mund .”

Mos është një thënie boshe ?

Të jesh vërtët i tëri ,

Dhe të gjitha gjërat do vinë tek ti .



Njëzet e tre

Të flasësh pak është natyrale .

Erërat e larta nuk zgjasin gjithë mëngjesin .

Shiu i rëndë nuk zgjat gjithëditën .

Pse ndodh kjo ? Qielli dhe Toka !

Nëse Qielli dhe Toka nuk i përjetësojnë gjërat ,

Si është e mundur për njëriun ?

Ai që ndjek Tao-në

Është një me Tao-në .

Ai që ka virtyte ,

Provon virtyte .

Ai që humb udhën

Është i humbur .

Kur je një me Tao-në ,

Tao të mirpret .

Kur je një me Virtytin ,

Virtyte gjendet gjithmonë aty .

Kur je një me humbjet ,

Humbja është provuar me vullnet .

Ai që nuk beson mjaftueshëm

Nuk do të besohet .




Njëzet e katër

Ai që rri në majë të gishtave nuk është i qëndrueshëm .

Ai që ecën me hapa të mëdha nuk mban dot ritmin .

Ai që bën një shfaqje nuk është i ndriçuar .

Ai që vetquhet i drejtë nuk është i respektuar .

Ai që mburret nuk arrin asgje .

Ai që lavdërohet nuk qëndron .

Sipas ndjekësve të Tao-së , “ Ky është ushqim i tepërt dhe bagazh i panevojshëm .”

Ato nuk sjellin lumturi .

Si rrjedhojë ndjekësit e Tao-së i shmangin ato .

Njëzet e pesë

Dicka e formuar në mënyrë misterioze ,

Lindur para Qiellit dhe Tokës .

Në heshtje dhe në boshllëk ,

Duke qëndruar vetëm dhe pandryshuar ,

Gjithmonë i pranishëm dhe në lëvizje .

Ndoshta është nëna e dhjetëmijë gjërave .

Nuk ia di emrin

E thërras Tao .

Në mungesë të një fjale më të mirë , e quaj madhështor .

Duke qënë i madh , rrjedh

Rrjedh shumë larg .

Meqënëse ka shkuar larg , kthehet .

Prandaj , “ Tao është madhështor ;

Qielli është madhështor ;

Toka është madhështore ;

Mbreti është madhështor gjithashtu .”

Këto janë katër fuqitë e mëdha të Universit ,

Dhe mbreti është një prej tyre .

Njeriu ndjek Tokën .

Toka ndjek Qiellin .

Parajsa ndjek Tao-në .

Tao ndjek çka është natyrale .



Njëzet e gjashtë

E rëndë është udha e dritës .

Heshtja është zoti i shqetësimit .

Kështu i mençuri , duke udhëtuar gjith ditën ,

Nuk e humb vëmëndjen ndaj bagazheve të tij .

Megjithëse ka gjëra të bukura për tu parë ,

Ai qëndron i paprekur dhe i qetë .

Pse duhet që zoti i dhjetëmijë karrocave të sillet si mendjelehtë në publik ?

Të jesh mendjelehtë do të thotë të humbësh rrënjët .

Të jesh i shqetësuar do të thotë të humbësh kontrollin .

Njëzet e shtatë

Një këmbësor i mirë nuk lë gjurmë ;

Një folës i mirë nuk bën gabime ;

Një llogaritës i mirë nuk ka nevojë për kopje .

Një derë e mirë nuk ka nevojë për kyç ,

Akoma asnjëri nuk e hap atë dot .

Një lidhës i mirë nuk kërkon nyje ,

Akoma asnjëri nuk e zgjidh dot .

Si rrjedhojë i mençuri përkujdeset për të gjithë

Dhe nuk braktis asnjë .

Kujdeset për të gjitha gjërat

Dhe nuk braktis asgjë .

Kjo quhet “ të ndjekësh dritën .”

çfarë është një njeri i mirë ?

Një mësues i një njeriu të keq .

çfarë është një njeri i keq ?

Përgjegjësia e një njeriu të mirë .

Në qoftë se mësuesi nuk respektohet ,

Dhe nxënësi nuk kihet kujdes ,

Kofuzion do lindi , sidoqoftë njëri është i zgjuar .

Ky është thelbi i misterit .





Njëzet e tetë

Të dish forcën e një burri ,

Por të kesh kujdesin e një gruaje !

Bëhu rrjedhja e universit !

Duke qënë rrjedhja e universit ,

Gjithmonë i vërtetë dhe i patundur ,

Bëhu si një fëmijë i vogël edhe një herë .

Njih të bardhën ,

Por mbaj të zezën !

Bëhu shembull për botën !

Duke qënë shembull për botën ,

Gjithmon i vërtetë dhe i patundur ,

Kthehu te e pafundmja .

Njih nderin ,

Prapë mbaj përulësi .

Bëhu lugina e universit!

Duke qënë lugina e universit ,

Gjithmonë i vërtetë dhe mendjemprehtë ,

Kthehu në gjëndjen e trungut të pagdhëndur .

Kur trungu është skalitur , bëhet i dobishëm .

Kur i mençuri e përdor , ai bëhet drejtuesi .

Kështu , “ Një rrobaqepës i mirë pret pak .”

Njëzet e nëntë

Mendon se mund të kontrollosh universin dhe ta përmirsosh ?

S’besoj se bëhet .

Universi është i shenjtë .

Nuk mund ta përmirsosh .

Në qoftë se përpiqesh ta ndryshosh , do e shkatërrosh .

Në qoftë se përpiqesh ta mbash , do e humbësh .

Kështu ndonjëherë gjërat janë përpara dhe herë tjera jan pas ;

Ndonjëherë të marrësh frymë është e vështirë , herë tjera vjen lehtësisht ;

Ndonjëherë ka forcë dhe herë tjera dobësi ,

Ndonjëherë dikush është lart dhe herë tjera poshtë .

Rrjedhimisht i urti shmang ekstremet , tepritë dhe kënaqësitë .

Tridhjetë

Kushdo që këshillon një drejtues në udhën e Tao-së ,

Këshilloje të mos përdori forcë për të pushtuar universin .

Sepse kjo do shkaktojë vetëm qëndresë .

Shkurret me gjëmba dalin kudo ku ka kaluar ushtria .

Vite të varfra pasojnë në gjurmët e një lufte të madhe .

Bëj vetëm çfarë nevojitet të bëhet .

Kurr mos përfito nga pushteti .

Arrij rezultate ,

Por kurr lavdi në to .

Arrij rezultate ,

Por kurr mburrje .

Arrij rezultate ,

Por kurr mos ji krenar .

Arrij rezultate ,

Sepse kjo është udha natyrale .

Arrij rezultate ,

Por jo përmes dhunës .

Fuqia shoqërohet nga humbja e forcës .

Kjo nuk është udha e Tao-së .

Ai që shkon kundër Tao-së herët i vjen fundi .



Tridhjetë e një

Armët e mira janë vegla frike , të gjitha krijesat i urrejnë .

Rrjedhimisht ndjekësit e Tao-së nuk i përdorin kurr .

Njeriu i zgjuar preferon të majtën .

Njeriu i luftës preferon të djathtën .

Armët janë vegla frike , nuk janë vegla të një të zgjuari .

Ai i përdor vetëm kur nuk ka tjetër zgjidhje .

Paqja dhe qetësia janë të dashura për zemrën e tij .

Dhe fitorja s’është shkak për gëzim .

Nëse gëzohesh për fitoren , kënaqesh në vrasje ;

Nëse kënaqesh në vrasje , nuk mund të plotësohesh .

Në raste gëzimi përparësi i jepet të majtëve ,

Në raste trishtimi të djathtëve .

Në ushtri gjenerali qëndron majtas ,

Kryekomandanti në të djathtë .

Kjo do të thotë se lufta drejtohet si funeral .

Kur shumë njerëz vriten ,

Duhen vajtuar në hidhërim të çiltër .

Ja pse një fitim duhet të shikohet si një funeral .



Tridhjetë e dy

Tao është përgjithmonë i papërcaktuar .

I vogël megjithëse është në gjendje të paformuar , nuk mund të kapet .

Nëse mbretërit dhe feudalët mund ta shfrytëzojnë ,

Dhjetëmijë gjërat do vinin bashkë

Dhe shi i butë do binte .

Njerëzit nuk do kishin më nevojë për udhëzime dhe të gjitha gjërat do merrnin rrugën e tyre .

Kur e tëra të ndahet , pjesët kanë nevojë për emra .

Tashmë ka emra mjaftueshëm .

Njeriu duhet të dijë kur të ndalojë .

Duke ditur kur të ndalojë eviton telashe .

Tao në botë është si një lum që rrjedh brenda në det .



Tridhjetë e tre

Të njohësh tjerët është dituri ;

Të njohësh vetën është ndriçim brëndësor .

Të mësosh tjerët kërkohet fuqi ;

Të mësosh veten kërkohet forcë .

Ai që di se ka mjaftueshëm është i pasur .

Ruajtja është shenjë e forcës së vullnetit .

Ai që rri aty ku është , qëndron .

Të vdesësh por jo të mbarosh do të thotë të jesh përjetësisht i pranishëm .

Tridhjetë e katër

I madhi Tao rrjedh ngado , si majtas ashtu edhe djathtas .

Dhjetëmijë gjërat varen nga ai , asgjë nuk mban .

Përmbush qëllimin e tij qetësisht dhe nuk pretendon asgjë .

Ushqen të dhjetëmijë gjërat ,

Dhe prapë nuk është zoti i tyre .

Nuk ka qëllim ; është shumë i vogël .

Të dhjetëmijë gjërat i kthehen atij ,

Prapë nuk është zoti i tyre .

Është shumë i madh .

Nuk tregon madhështi ,

Për rrjedhojë është madhështor .



Tridhjetë e pesë

Të gjithë që i përmbahen qëndrës do shkojnë tek ai .

Sepse atje mbizotëron qetësia , lumturia dhe paqja .

Kalimtarët mund të ndalojnë për muzikë ose për ushqim të mirë ,

Por një përshkrim i Tao-së

Duket pa esencë ose shije .

Nuk mund të shikohet , nuk mund të dëgjohet ,

Dhe prapë forcat nuk mund t’i shterojnë .

Tridhjetë e gjashtë

Ajo që tkurret

Duhet fillimisht të zgjerohet .

Ajo që dështon

Duhet fillimisht të forcohet .

Ajo që rrëzohet

Duhet fillimisht të ngrihet .

Para se të marrim

Duhet të japim .

Kjo quhet kuptimi i natyrës së gjërave .

E buta dhe e dobëta mundin të ashprën dhe të fuqishmen .

Peshqit nuk mund të braktisin ujrat e thella ,

Dhe municionet e një vendi nuk duhen shfaqur .

Tridhjetë e shtatë

Tao përmbahet në mosveprim ,

Prapë asgjë nuk ka mbetur pa u bërë .

Nëse mbretërit dhe zotërit do e shikonin ,

Të dhjetëmijë gjërat do zhvilloheshin në mënyrë natyrale .

Nëse duan të veprojnë përsëri ,

Do ktheheshin në thjeshtësinë e lëndës pa formë .

Pasi atje nuk ka dëshira .

Pa dëshira është .

Dhe në këtë mënyrë të gjitha gjërat do ishin në harmoni .



Tridhjetë e tetë

Një njeri vërtetë i mirë nuk është në dijeni të mirësisë së tij ,

Dhe prandaj është i mirë .

Një budalla mundohet të jetë i mirë ,

Dhe prandaj nuk është i mirë .

Një njeri vërtetë i mirë nuk bën asgjë ,

Dhe përsëri nuk lë asgjë pa bërë .

Një budalla gjithmonë vepron ,

Dhe prapë i ngelin shumë gjëra për të bërë .

Kur një njeri vërtetë i dashur nuk bën asgjë , nuk lë asgjë pa bërë .

Kur një njeri i drejtë nuk bën asgjë , ai lë shumë punë për tu bërë .

Kur një disiplinues bën diçka dhe asnjë s’reagon ,

Ai përvesh mëngët në përpjekje për të imponuar rendin .

Rrjedhimisht kur Tao është humbur , ka mirësi .

Kur mirësia është humbur , ka dashamirësi .

Kur dashamirësia është humbur , ka drejtësi .

Kur drejtësia është humbur , ka ritual .

Tani rituali është cipa e besimit dhe besnikërisë , fillimi i konfuzionit .

Dituria e të ardhmes është vetëm një grackë e lulëzuar e Tao-së .

Është fillimi i marrëzisë .

Rrjedhimisht njeriu vërtetë i madh jeton në çfarë është e vërtetë dhe jo çfarë është në sipërfaqe .

Mbi frut dhe jo mbi lule .

Si rrjedhojë prano njërën dhe braktis tjetrën .



Tridhjetë e nëntë

Këto gjëra nga kohërat e lashta lindin nga një :

Qielli është i plotë dhe i qartë .

Toka është e plotë dhe e qëndrueshme .

Shpirti është i plotë dhe i fortë .

Lugina është e plotë dhe e mbushur .

Të dhjetëmijë gjërat janë të plota dhe të gjalla .

Mbretërit dhe zotërit janë të plotë dhe vendi drejtohet me rregull .

Të gjitha këto janë virtyte të gjithësisë .

Qartësia e qiellit parandalon rënien e tij .

Qëndrueshmëria e Tokës ndalon çarjen e saj .

Fuqia e shpirtit ndalon konsumimin e tij .

Plotësia e luginës parandalon tharjen e saj .

Rritja e dhjetëmijë gjërave parandalon shterimin e tyre .

Drejtuesi i mbretërve dhe zotërinjve parandalon rënien e vendit .

Rrjedhimisht e përulur është udha e fisnikut .

E ulët është baza e të lartës .

Princat dhe feudalët vetkonsiderohen “jetimë” , “të ve” dhe “të pavlerë” .

Mos varen në të qënit të përulur ?

Suksesi i tepërt nuk është avantazh .

Mos tringëllo si nefrit

Ose si këmbanë guri .



Dyzet

Kthimi është lëvizja e Tao-së .

Prodhimi është udha e Tao-së .

Të dhjetëmijë gjërat janë lindur nga të qënurit .

Të qënurit është lindur nga të mos qënurit .