Filozofia Kineze: Tao Te King 4(pjesa 4)

Gjashtëdhjetë e një

Një vend i madh është si tokë e ulët .

Është trualli takues i universit ,

Nëna e universit .

Femra mund mashkullin me qetësi ,

Shtrirë në qetësi .

Si rrjedhim nëse një fshat i madh i lë vendin një fshati më të vogël ,

Do e pushtojë fshatin më të vogël .

Dhe nëse një fshat i vogël i nënshtrohet një fshati më të madh ,

Mund të pushtojë fshatin e madh .

Kështu ato që do pushtonin duhet të dorëzohen ,

Dhe ato që pushtojnë të bëjnë kështu sepse dorëzohen .

Një komb i madh ka nevojë për më shumë njerëz ;

Një fshat i vogël ka nevojë të shërbejë .

Secili merr atë që do .

Është e përshtatshme për një komb të madh të dorëzohet .



Gjashtëdhjetë e dy

Tao është burimi i të dhjetëmijë gjërave .

Është thesari i njeriut të mirë , dhe strehimi i të keqit .

Fjalët e ëmbla mund të blejnë nderin ;

Veprat e mira mund të fitojnë respekt .

Nëse dikush është i keq , mos e braktis .

Kështu ditën kur perandori kurorëzohet ,

Ose tre nëpunësit e shtetit vihen në detyrë ,

Mos dërgo dhuratë nefriti dhe një skuadër me katër kuaj ,

Por rri i qetë dhe ofro Tao-në .

Pse e pëlqejnë Tao-në të gjithë në fillim ?

Mos është se gjen çfarë kërkon dhe falesh kur bën gabim ?

Si rrjedhim kjo është pasuria më e madhe në univers .



Gjashtëdhjetë e tre

Praktiko mosveprimin .

Puno pa vepruar .

Shijo të pashijsmen .

Lartëso të voglën , rrit të paktën .

Shpërble hidhërim me kujdes .

Shiko thjeshtësi në të komplikuarën .

Arrij madhështi në gjëra të vogla .

Në univers gjërat e vështira janë bërë sikur të ishin të thjeshta .

Në univers veprime të mëdha janë bërë nga punë të vogla .

I mëncuri nuk përpiqet të bëjë ndonjë gjë shumë të madhe ,

Dhe kështu arriti madhështi .

Premtime të lehta bëhen për besime të vogla .

T’i marrësh gjërat lehtë arrin në vështirësi të mëdha ,

Ai kurrë nuk i provon .

Gjashtëdhjetë e katër

Paqja ruhet lehtë ;

Problemet të mëndin para se të fillojnë .

E brishta thyhet lehtë ;

E vogla shpërndahet lehtë .

Përballu me të para se të ndodhi .

Vëri gjërat në rregull para se të ketë konfuzion .

Një pemë e madhe sa një përqafim njeriu del nga një filiz i vogël ;

Një tarracë nëntë kate e lartë fillon me një pirg dheu ;

Një udhëtim prej njëmijë miljesh fillon nga një hap i vetëm .

Ai që shtiret mund qëllimin e tij ;

Ai që kapet (pas diçkaje) humbet .

I mënçuri nuk shtiret , kështu nuk e mundin .

Ai nuk kapet dhe si rrjedhojë nuk humbet .

Njerëzit zakonisht dështojnë kur janë në prag të suksesit .

Kështu kujdesu për fundin aq sa edhe për fillimin ;

Pastaj nuk do ketë dështim .

Si rrjedhojë i mënçuri kërkon liri nga dëshira .

Ai nuk grumbullon gjëra të çmuara .

Ai mëson të mos mbahet në ide .

Ai e kthen njeriun te ajo çfarë ka humbur .

Ai ndihmon të dhjetëmijë gjërat të gjejnë natyrën e tyre të vërtetë ,

Por përmbahet nga veprimi .



Gjashtëdhjetë e pesë

Në fillim ato që njihnin Tao-në nuk u përpoqën të ndriçonin tjerët ,

Por e mbajtën të fshehur .

Pse është kaq e vështirë të drejtosh ?

Sepse njerëzit janë shumë të zgjuar .

Drejtuesit që përpiqen të përdorin zgjuarsinë

Mashtrojnë vendin .

Ata që drejtojnë pa zgjuarsi

Janë bekim për vendin .

Janë të dyja alternativat .

T’i kuptosh është Virtyti Primar .

Virtyti Primar është thellë dhe larg .

Drejton gjithçka pas

Drejt njëshmërisë së madhe .



Gjashtëdhjetë e gjashtë

Pse është deti mbret i të njëqind rrjedhave ?

Sepse shtrihet poshtë tyre .

Rrjedhimisht është mbreti i të njëqind rrjedhave .

Nëse i mënçuri do drejtonte njerëzit , ai duhet të shërbejë me përulje .

Nëse do i drejtonte , do i ndiqte nga pas .

Në këtë mënyrë kur i mënçuri drejton , njerëzit nuk do ndjehen të shtypur ;

Kur qëndron para tyre , nuk do lëndohen .

E gjithë bota do e mbështesë dhe nuk do jenë të mërzitur prej tij .

Sepse ai nuk konkuron ,

Nuk gjen konkurencë .

Gjashtëdhjetë e shtatë

çdonjeri poshtë qiellit thotë që Tao i im është i madh dhe përtej krahasimit .

Sepse është i madh , duket ndryshe .

Nëse nuk do ishte ndryshe , do zhdukej kohë më parë .

Kam tre thesare që mbaj dhe ruaj .

E para është mëshira ; e dyta ekonomia ;

E treta është të guxosh të mos jesh para tjerëve .

Nga mëshira vjen kurajoja ; nga ekonomia vjen bujaria ;

Nga përulësia vjen udhëheqja .

Ditët e sotme njeriu shmang mëshirën , por përpiqet të jetë trim ;

Braktisin ekonominë , por përpiqen të jenë bujarë ;

Nuk besojnë në përulësi , por gjithmonë përpiqen të jenë të parët .

Kjo është vdekje e sigurtë .

Mëshira sjell fitore në betejë dhe forcë në mbrojtje .

Është qëillimi prej të cilit qielli ruan dhe vigjilon .

Gjashtëdhjetë e tetë

Një ushtarë i mirë nuk është i dhunshëm .

Një luftues i mirë nuk është i inatosur .

Një fitues i mirë nuk është hakmarrës .

Një punonjës i mirë është i përulur .

Kjo njihet si Virtyti i mos luftuarit .

Kjo njihet si aftësi përballjeje me njerëz .

Kjo që nga kohët e lashta është njohur si bashkimi i fundit me qiellin .

Gjashtëdhjetë e nëntë

Ka nje thënie mes ushtarësh ;

Nuk guxoj të bëj lëvizjen e parë , por më mirë do luaja rolin e të ftuarit ;

Nuk guxoj të avancoj një inc por më mirë të zmbrapsem një këmbë .

Kjo quhet të marshosh pa u dukur që lëviz ,

Të përveshësh mëngët pa treguar krahun ,

Të zësh armikun pa sulmuar ,

Të jesh i armatosur pa municione .

S’ka katastrofë më të madhe se të nënvlerësosh armikun .

Duke nënvlerësuar armikun , gati humba çfarë vlerësoj .

Kështu kur merr pjesë në betejë ,

Do fitojë vartësi .

Shtatëdhjetë

Fjalët e mia janë të thjeshta për tu kuptuar dhe të thjeshta për tu kryer ,

Prapë asnjeri poshtë qiellit nuk i di ose nuk i praktikon .

Fjalët e mia kanë fillesa të lashta .

Veprimet e mia janë të disiplinuara .

Sepse njerëzit nuk kuptojnë , nuk dinë rreth meje .

Ata që më njohin janë të paktë ,

Ato që më fyejnë janë të nderuar .

Rrjedhimisht i mënçuri vishet me rroba të ashpra dhe mban xhavahirin në zemër .

Shtatëdhjetë e një

Duke ditur se injoranca është fuqi .

Duke injoruar se dituria është sëmundje .

Nëse dikush është i sëmurë nga sëmundja , atëherë tjetri nuk është .

I mënçuri nuk është sepse e ka vdekje sëmundjen .

Prandaj nuk është i sëmurë .



Shtatëdhjetë e dy

Kur njeriu ka mungesë ndjenje frike , do ketë shkatërrim .

Mos u futni me forcë në shtëpitë e tyre .

Mos i ngacmoni në punë .

Nëse nuk ndërhyni , nuk do lodhen nga ty .

Kështu i mënçuri e njeh veten por nuk shfaqet ,

Ka vetrrespekt por nuk është arrogant .

Lë atë dhe zgjedh ktë .

Shtatëdhjetë e tre

Një trim dhe gjaknxehtë do vriste ose do vritej .

Një trim dhe i qetë do e ruante gjithmonë jetën .

Nga këto dyja kush është e mirë dhe kush është lënduese ?

Disa gjëra nuk favorizohen nga natyra . Kushedi pse ?

Edhe vetë i mëncçuri është i pasigurtë për këtë .

Tao i qiellit nuk lufton dhe prapë mund .

Nuk flet dhe nuk përgjigjet .

Nuk pyet dhe prapë është i furnizuar me çfarë i duhen .

Duket se nuk ka qëllim dhe prapë qëllimi përmbushet .

Rrjeta e qiellit lëshohët gjërësisht .

Edhe pse rrjetat a tij janë të kalueshme , asgjë nuk i shpëton .



Shtatëdhjetë e katër

Nëse njerëzit nuk kanë frikë të vdesin ,

Nuk është e dobishme t’i kërcënosh me vdekje .

Nëse njerëzit jetojnë me frikën konstante të vdekjes ,

Dhe nëse thyen ligjin do të thotë se dikush do vritet ,

Kush do guxojë ta thyejë atë ?

Ka gjithmonë një xhelat zyrtar .

Nëse mundohesh tia zësh vendin ,

Është si të përpiqesh të jesh marangoz mjeshtër dhe të presësh drunj .

Nëse përpiqesh të presësh drunj si mjeshtër , vetëm do vrasësh duart .



Shtatëdhjetë e pesë

Pse njerëzit vdesin nga uria ?

Sepse drejtuesit shpenzojnë para në taksa .

Si rrjedhim njerëz vdesin nga uria .

Pse ka njerëz rebelë ?

Sepse drejtuesit ndërhyjnë shumë .

Ja pse janë rebelë .

Pse mendojnë njerëzit shumë pak rreth vdekjes ?

Sepse drejtuesit pretendojnë shumë nga jeta .

Si rrjedhim njerëzit e marrin jetën lehtësisht .

Të kesh pak me çfarë të mbijetosh , dikush di më mirë se sa ta mbivlerësosh jetën .



Shtatëdhjetë e gjashtë

Njeriu lindet i butë dhe i dobët .

Në vdekjen e tij është i ashpër dhe i ngrirë .

Bimët jeshile janë të njoma dhe të mbushura me lëng .

Në vdekjen e tyre janë të fishkura dhe të thara .

Si rrjedhim mpirja dhe palëvizshmëria janë ndjekëse të vdekjes .

E buta dhe e epshmja janë ndjekëse të jetës .

Kështu një ushtri pa fleksibilitet nuk fiton kurrë një betejë .

Një pemë e papërkulshme thyhet lehtë .

E ashpra dhe e forta do bjeri .

E buta dhe e dobëta do e mundi .

Shtatëdhjetë e shtatë

Tao i qiellit është si përkulja e një harku .

E larta ulet dhe e ulëta ngrihet .

Nëse filli është shumë i gjatë , shkurtohet ;

Nëse s’ka mjaftueshëm , zgjatet .

Tao i qiellit është të marrësh nga ata që kanë me tepri dhe tu japësh atyre që nuk kanë mjaftueshëm .

Udha e njeriut është e ndryshme .

Ai merr nga ata që nuk kanë mjaftueshëm dhe u jep atyre që kanë me tepri .

Cili njeri ka më se mjaftueshëm dhe i jep botës ?

Vetëm njeriu i Tao-së .

Kështu i mençuri punon pa çmim .

Ai arrin çfarë duhet arritur pa u futur në hollësi .

Ai nuk përpiqet të tregojë diturinë e tij .



Shtatëdhjetë e tetë

Poshtë qiellit s’ka asgjë më të brishtë dhe tëë epshme se ujin .

Prapë për të sulmuar të qëndrueshmin dhe të fortin , s’ka asgjë më të mirë ;

S’ka barazi .

I dobëti mund të mposhtë të fortin ;

I shkathëti mund të mposhtë të mpirin .

Poshtë qiellit të gjithë e dinë ,

Përsëri asnjeri nuk e vë në praktikë .

Kështu i mënçuri thotë :

Ai që merr përsipër poshtërimin e njerëzve është i përshtatshëm për t’i drejtuar .

Ai që merr përsipër katastrofën e vendit meriton të bëhet mbret i universit .

E vërteta gjithmonë duket paradoksale .





Shtatëdhjetë e nëntë

Pas një grindjeje të hidhur , pak zemërim duhet të ngelë .

çfarë mund të bëhet për të ?

Kështu i mençuri mban gjysmën e tij të ujdisë

Por nuk kërkon taksa .

Një njeri me Virtyte përfundon pjesën e tij ,

Por një njeri pa Virtyte kërkon nga tjerët të përmushin detyrimet e tyre .

Tao i qiellit është i paanshëm .

Rri me njerëz të mirë gjatë gjithë kohës .



Tetëdhjetë

Një vend i vogël ka pak njerëz .

Edhe pse ka makineri që punojnë dhjetë deri në njëqind herë më shpejt se një njeri , nuk nevojiten .

Njerëzit e marrin vdekjen seriozisht dhe nuk udhëtojnë larg .

Edhe pse kanë varka dhe vagonë , asnjeri nuk i përdor .

Edhe pse kanë armatura dhe municione , asnjeri nuk i ekspozon .

Njeriu kthehet te lidhja e litarëve në vend të shkrimit .

Ushqimi i tyre është i dukshëm dhe i mirë , rrobat fine por të thjeshta , shtëpitë të sigurta ;

Janë të lumtur në udhët e tyre .

Edhe pse jetojnë brenda rrezes së shikimit të komshinjve ,

Dhe gjela këndues e qenj lehës dëgjohen gjatë rrugës ,

Prapë lënë njëri-tjetrin në paqe ndërsa rriten dhe vdesin .



Tetëdhjetë e një

Fjalët e vërteta nuk janë të bukura .

Fjalët e bukura nuk janë të vërteta .

Njerëzit e mirë nuk zihen .

Ata që zihen nuk janë të mirë .

Ata që dinë nuk janë të mësuar .

Të mësuarit nuk dinë .

I mënçuri nuk përpiqet asnjëherë të ruajë gjërat .

Sa më shumë bën për tjerët , aq më shumë begati ka .

Tao i qiellit është i mrehtë por nuk lëndon .

Tao i të mënçurve është punë pa mundim .